Browski
Bunyavirales, tek sarmallı, küresel, zarflı RNA virüslerinin (eski adıyla Bunyaviridae ailesi) bir grubu olarak bilinmektedir. Viral hemorajik ateşlere neden olan Bunyavirales takımındaki virüs aileleri Phenuiviridae, Arenaviridae, Nairoviridae ve Hantaviridae'dir. Bu virüslerin dağılımı, vektör ve konakçı türlerin dağılımı ile belirlenir.
Bunya virüs türleri nelerdir?
Rift Valley ateş virüsü (Phenuiviridae familyası)
İlk olarak 1930'da Doğu Afrika'daki koyunlar arasında büyük bir salgının parçası olarak izole edildi. Bu sivrisinek kaynaklı virüs, neredeyse tüm Sahra altı Afrika ülkelerinde mevcuttur. Birçok Afrika ülkesinde ve Arap Yarımadası'nda insanlarda ve hayvanlarda salgınlar meydana geldi.
Kırım-Kongo kanamalı ateşi (KKKA) virüsü (Nairoviridae familyası)
İlk olarak 1940'larda tarım işçileri arasında bir salgında Kırım Yarımadası'nda (bugünkü Ukrayna'nın güneyinde) tanındı. Aynı virüs 1956'da günümüz Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde tek bir hastadan izole edildi ve virüse adını verdi. Virüs, enfekte keneler veya çiftlik hayvanları tarafından yayılır ve kişiden kişiye bulaşma da meydana gelebilir.
Hantavirüsler (Hantaviridae ailesi)
İlk olarak 1950'lerin başında gözlendi. Bu kemirgen kaynaklı virüsler iki gruba ayrılır: Eski Dünya ve Yeni Dünya. Eski Dünya hantavirüsleri öncelikle Avrupa ve Asya'da bulunur ve enfeksiyon Renal Sendromlu Hemorajik Ateşe (HFRS) neden olabilir. Yeni Dünya hantavirüsleri öncelikle Kuzey, Orta ve Güney Amerika'da bulunur. Yeni Dünya hantavirüsleri ile enfeksiyon, hantavirüs pulmoner sendromuna (HPS) neden olabilir.
Bunya virüs nasıl bulaşır?
Bu virüsler eklembacaklılar (sivrisinekler, keneler, kum sinekleri gibi) veya kemirgenler tarafından yayılabilir ve hayvanlarda ve insanlarda hafif ila şiddetli hastalıklara neden olabilir. Bunyaviraller dizisindeki virüslerin birçoğu (flebovirüsler hariç) insandan insana bulaşamaz. Kırım-Kongo kanamalı ateşinin sekonder bulaşması sağlık kuruluşlarında meydana gelmiştir.
Bunya virüs belirtileri nelerdir?
Bunyavirüsün insanlarda tespit edilen kuluçka süresi 7 ile 14 gün arasındadır. Bazı durumlarda ise bu süre 60 güne kadar uzayabilmektedir. Dolayısıyla virüsün varlığına işaret eden çeşitli semptomlar bu zaman aralığında ortaya çıkar. Çoğu bunyavirüs hastası, yüksek ateşin yanı sıra yaz nezlesine benzer hafif grip belirtileri gösterir. Her grip hastasında bunyavirüs şüphesi görülmez, ancak bu durum 72 saat boyunca farklı semptomlar eklenerek sürmeye devam ederse hastalığın varlığına işaret olabilir.
Bunya virüs bulaşı nasıl engellenir?
Bunyavirüs’ün önlenmesi, konakçı rezervuarına ve virüsün nasıl yayıldığına bağlıdır. Önleme önlemleri tipik olarak, ya böcek kovucular, cibinlikler ve koruyucu giysiler kullanarak ya da bir kemirgen istilası keşfedildiğinde evleri ve diğer binaları kapatarak ve tuzaklar kurarak kemirgen veya böcek ilaçlama yöntemleriyle önlenir.
Bunya virüs tedavisi var mıdır?
Bunyavirus tedavisi konusunda klinik düzeyde çalışmaların sürdüğü rapor edilmektedir. Ancak virüsün tedavisi için şimdiye kadar lisans almış herhangi bir anti viral aşı ya da ilaç bulunmuyor. Hastalığın seyrine ve gösterdiği semptomlara göre farklı tedavi yöntemleri denenirken, geçici süreli karantina virüsün etkisini kaybetmesi için uygulanan etkili bir çözümdür.
Yapılan testler sonucuna virüs tespit edilmesi durumunda ise hasta tek kişilik odada karantinaya alınarak destek tedavisi uygulanmaya başlanır. Öldürücü etkisi çok az olan bunyavirüsün şimdiye kadar tespit edilen vakalarında başarı oranı %90’ın üzerinde gerçekleşmiştir.
Kaynak: NCBI
Aria
Ragnathia
