Geçtiğimiz günlerde Amazon, uzay endüstrisi tarihindeki en büyük girişimi olan internet uydularını düşük dünya yörüngesine taşıyan ve 83 rokete kadar fırlatma yapabilme yetkisine sahip olduğu çeşitli anlaşmalar yaptı.
Amazon, Arianespace, United Launch Alliance (ULA) ve Jeff Bezos'un Blue Origin'i ile yaptıkları anlaşmalar toplam 3.236 uydudan oluşuyor. Amazon'un tüketicilere, iş dünyasına, devlet kurumlarına ve diğer özel kurumlara yönelik hazırladığı yüksek hızlı geniş bant ağı Project Kuiper'in omurgasını bu uydular sağlayacak.
Elon Musk'ın Starlink'ine rakip mi geliyor?
2.000'den fazla uydu fırlatan ve saniyede 200 megabit'e kadar indirme hızına sahip Elon Musk'ın Starlink'i ile rekabet edecek gibi duruyor.
Amazon, anlaşmaların herhangi bir finansal detayını veya lansman için bir zaman çizelgesi açıklamadı; ancak “üç sözleşmeye milyarlarca dolar yatırım yaptığını” belirtti.
ABD iletişim düzenleyicisinin yaptığı açıklamaya göre Project Kuiper'in uydularının en az yarısının Temmuz 2026'ya kadar düşük dünya yörüngesinde olması düşünülüyor.
Airbus ve Safran'ın ortak sahibi olduğu Avrupa fırlatma sağlayıcısı Arianespace'in CEO'su Stéphane Israël'in konu hakkındaki açıklaması ise, "Bu, şimdiye kadar fırlatıcılar için tahsis edilen en önemli sözleşmedir," yönünde oldu ve üç yıl boyunca Project Kuiper'e 18 roket sağlayacağını açıkladı. İsrael sözleşmenin değerini açıklamayı ise reddetti, ancak bunun kesinlikle şirketinin yaptığı en büyük ticari anlaşma olduğunu ve önceki en büyük ticari sözleşmesinin kapasitesinin iki katından fazlasını temsil ettiğini söyledi.
Zaman Ariane 6 zamanı
Tüm bunlarla beraber Arianespace, geçen yıl Ariane 5 roketinde Nasa'nın James Webb Uzay Teleskobu da dahil olmak üzere 15 başarılı görev başlatmıştı. Amazon ile yapılan anlaşma kapsamında Fransız şirketin ilk uçuşunu yıl sonunda yapacak olan en yeni roketi "Ariane 6" için de büyük bir kazanç olacağını düşündürüyor.
İsrail, Amazon sözleşmesinin arkasında Arianespace'in Ariane 6 lansmanlarının temposunu artırmayı düşüneceğini söyledi. "18 lansman için imza atmak, tek bir günde 36 sözleşme imzalamak gibidir" dedi.
Ariane 6'nın iş modelinin yılda 11 lansmana dayandığını söyledi. Artık fırlatma hizmetleri için artan talepten yararlanmak için 2025'ten itibaren yılda 15 lansman olabilir, diye ekledi: "Artık uzay için büyük bir acele ve çok iddialı projeler için büyük bir talep olduğunu görüyoruz." dedi.
Anlaşmanın öncesinde neler olmuştu?
Lockheed Martin ve Boeing arasındaki ortak girişim olan ULA ile yapılan anlaşma, Amazon ile imzalanan en büyük anlaşma. En yeni ağır kaldırma fırlatma aracı olan Vulcan Centaur'da 38 fırlatma yapmayı taahhüt etti. Anlaşma ayrıca Cape Canaveral'daki yer altı altyapısına yapılan yatırımları da içeriyor. Amazon daha önce ULA'nın Atlas roketini kullanarak dokuz fırlatma işlemi gerçekleştirmişti.
Jeff Bezos tarafından kurulan ve finansal olarak desteklenen uzay şirketi Blue Origin, roketi New Glenn'de 12 Project Kuiper lansmanı sağladı ve 15'e kadar daha fazla seçenek lansmanı yapılmadan hala bekliyor. İlk olarak 2020'de piyasaya sürülmesi planlanan New Glenn, defalarca ertelendi ve ilk lansmanı en erken 2023'e kadar gerçekleşmeyecek.
Anlaşma süreci yaklaşımı neleri kapsıyor?
Amazon, anlaşma kapsamında geçmişte yaşanan hiç bir durumun Blue Origin ile çalışma kararında bir etkisi olup olmadığı konusunda yorum yapmadı.
Project Kuiper teknoloji başkan yardımcısı Rajeev Badyal, "Birden fazla sağlayıcıdan başlatma kapasitesini güvence altına almak, ilk günden itibaren stratejimizin önemli bir parçası oldu" dedi. "Bu yaklaşım, fırlatma aracının durmasıyla ilişkili riski azaltıyor ve Amazon için rekabetçi uzun vadeli fiyatlandırmayı destekleyerek müşterilerimize aktarabileceğimiz maliyet tasarrufları sağlıyor."
"Bu büyük, ağır kaldırma roketleri, aynı zamanda, daha az fırlatma ile takımyıldızımızın daha fazlasını konuşlandırabileceğimiz ve fırlatma ve dağıtım programımızın basitleştirilmesine yardımcı olabileceğimiz anlamına geliyor."
Amazon, şu anda Kuiper Projesi üzerinde, çoğunlukla mühendislik ve geliştirmede çalışan 1000'den fazla çalışanı olduğunu söyledi. Yetersiz hizmet alan topluluklara internet sağlamaya odaklanacak olan program, sinyal almak için sadece düşük maliyetli bir antenin geliştirilmesini gerektiriyor.